اسیدپاشی و مجازات آن

• تعریف و ارکان جرم

اسیدپاشی عبارت است از پاشیدن یا ریختن اسید یا هر نوع ترکیبات شیمیایی دیگر بر روی فرد یا فروبردنِ اعضای بدن در درونِ اسید. (تزریق کردن و خوراندن اسید، مشمول جرم اسیدپاشی نمیشود و تابع قواعد عمومی جنایت است(

اسیدپاشی نیز همانند سایر جرائم مشروح در قانون مجازات اسلامی دارای سه رکن مادی و معنوی و قانونی میباشد که باید هر سه رکن وجود داشته باشد.

• رکن مادی

رکن مادی آن از سه مورد موضوع و رفتار و نتیجه تشکیل شده است:

موضوع: انسانِ زنده باید در نظر داشت که پاشیدن اسید روی مرده از شمول این قانون خارج است و مشمول جنایت بر میت میشود.

رفتار: پاشیدن اسید، ریختن اسید و فروبردن اعضای بدن درون اسید که اسید میتواند مایع، جامد، پودر و … باشد.

نتیجه: با توجه به ماده ۲ قانون اسیدپاشی، اسیدپاشی یک جرم مقید است. بنابراین مادامی که پاشیدن اسید منتهی به قتل یا تغییر شکلِ دائمیِ بزه دیده یا جرح یا کلا هر صدمه نشود و آثاری بر جای نگذارد، رفتار مرتکب اسیدپاشی نیست و ممکن است شروع به اسیدپاشی محسوب شود.

لازم به ذکر است که شروع به اسیدپاشی جرم خاص و جداگانه ای میباشد.

• رکن معنوی

اسیدپاشی جرمی است عمدی و رکن معنوی آن تابع مقررات جنایت عمدی است، با این حال باید گفت از آنجایی که پاشیدن اسید نوعا موجب جنایت میشود، قصد جنایت شرط نیست و کافی است که مرتکب با علم به اسید یا ماهیت اسیدیِ ترکیب شیمیایی اقدام کند، یعنی آن را بپاشد که در این صورت رفتار وی مشمول تعریف جرم عمدی میشود، هرچند قصد جنایت نداشته باشد پس سوءنیت عام کافی است و سوءنیت خاص شرط نیست.

• رکن قانونی

رکن قانونی جرم اسیدپاشی در قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن مصوب ۲۱/۷/۱۳۹۸ جرم انگاری گردیده است.

• مجازات جرم

با توجه به ماده ۲ ، مجازات اسیدپاشی )در صورتِ عدم قصاص جانی (به شرح زیر است:

۱ . حبس تعزیری درجه ۱ در جنایات بر نفس و جنایات منجر به تغییر شکلِ دائمیِ صورت بزه دیده

۲ . حبس تعزیری درجه ۲ در جنایاتی که میزان دیه آن بیش از نصف دیه کامل باشد.

۳ . حبس تعزیری درجه ۳ در جنایاتی که میزان دیه آن از یک سوم تا نصف دیه کامل باشد. )خود یک سوم را هم شامل میشود(.

۴. حبس تعزیری درجه ۴ در جنایاتی که میزان دیه آن تا یک سومِ دیه کامل باشد. )کمتر از یک سوم را شامل میشود. حداقل حبس اسیدپاشی، درجه ۴ است(.

• نکات حقوقی این جرم

1. .مجازاتهای مذکور زمانی تعیین میشوند که قصاص به هر علت منتفی گردد.
2. مجازات های مذکور قابل تعلیق، تخفیف نیست و نیز مشمول آزادی مشروط نمیشوند. البته در صورت گذشت شاکی، دادگاه میتواند مجازات مرتکب را یک درجه تخفیف دهد. اگر شاکیان چند نفر باشند باید جملگی گذشت کنند تا مشمول تخفیف شود.
3. مجازات شروع به اسیدپاشی و معاونت در اسیدپاشی بر اساس مقررات عام تعیین میشود، محدودیتهایی که در نکته قبل، بیان شد در مورد شروع به جرم و معاونت قابل اعمال است.
4. در صورتی که اسیدپاشی مشمول مقررات افساد فی الارض شود، مرتکبْ به مجازات افساد فی الارض محکوم خواهد شد. اسیدپاشی در صورتی مشمول افساد فی الارض است که شرایط زیر وجود داشته باشد:

الف: به طور گسترده واقع شود. (تکرار رفتار)

ب: موجب ایجاد نا امنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد شود.

ج: مرتکب قصد ایجاد نا امنی یا ایراد خسارت عمده را داشته باشد.

5. در جرم اسیدپاشی، مرتکبْ افزون بر دیه و جبران خسارات موضوع ماده ۱۴ ق. آ. د. ک. ملزم به پرداخت هزینه های درمان بزه دیده میباشد. در صورت ناتوانی از پرداخت هزینههای درمان، هزینه ها از محل صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت میشود.
6. به دعاوی و شکایات مربوط به اسیدپاشی، خارج از نوبت رسیدگی میشود.