ازکارافتادگی

ازکارافتادگی ناشی از حوادث کاری، غیر کاری ویا بیماری ازجمله مواردی است که امکان بروز آن برای کارگر و بیمه شده وجود دارد ویکی از خدمات سازمان برای جبران و پوشش چنین اتفاقاتی بر اساس مواد «۷۰» تا «۷۵» قانون تامین اجتماعی پرداخت مستمری به کسانی است که ازکارافتاده شده وقدرت کار را ازدست می دهند.

انواع ازکارافتادگی

۱- ازکارافتادگی ازنظر علت بروز آن به دودسته ازکارافتاده ناشی ازکار یا بیماری حرفه¬ای و ازکارافتاده غیر ناشی ازکار تقسیم می شود.

۲- ازکارافتادگی از نظر شدت به دودسته ازکارافتادگی جزئی، ازکارافتادگی کلی و نقص عضو تقسیم می شود.

ازکارافتادگی(حوادث) ناشی ازکار

حادثه اتفاقی است پیش بینی نشده که تحت تاثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاقی ناگهانی رخ می دهد و باعث وارد آمدن صدمه بر جسم یا روان بیمه شده می شود. هر اتفاقی حادثه تلقی نمی گردد مگر آن که شرایط زیر را داشته باشد:

الف- قابل پیش بینی نباشد.

ب- وقوع آن ناگهانی باشد.

ج- باعث صدمه بر جسم یا روان شخص گردد.

د- حادثه متاثر از عامل یا عوامل خارجی باشد.

بر اساس ویژگی های فوق، اتفاقاتی از قبیل خود کشی که قابل پیش بینی است و یا سکته که تحت تاثیر عامل خارجی صورت نپذیرفته، حادثه ناشی ازکار تلقی نمی گردد.

از نگاه قانون، حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام کار و یا به سبب آن در کارگاه یا موسسات وابسته و یا ساختمان ها و محوطه آن رخ می دهد و یا حوادثی که در مسیر رفت و آمد بیمه شده به محل کار اتفاق می افتد و یا در اوقاتی که بیمه شده به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری می شود.

بنابراین حوادثی که در موارد زیر رخ می دهد، در حین انجام وظیفه و ناشی ازکار محسوب می گردد:

الف- تمام اوقاتی که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته و یا ساختمان ها و محوطه کارگاه مشغول به کار می باشد.

ب- در مواردی که طبق دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه، مامور انجام کاری گردد.

ج- اوقاتی که جهت معالجات پزشکی به مراکز درمانی مراجعه می نماید.

د- اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به محل کار و بالعکس مشروط بر این که در زمان عادی رفت و برگشت حادثه رخ دهد.

ن- زمانی که بیمه شده برای نجات سایر بیمه شدگان دچار حادثه گردد.

بیماری های حرفه ای نیز در زمره حوادث ناشی از کار بحساب می آید. بیماری حرفه ای، بیماری مرتبط با کار است که به سبب اشتغال مداوم در بعضی از مشاغل حادث می شود، مثل آن که بیمه شده ای به دلیل سروکار داشتن با مواد سرطانزا مبتلا به سرطان گردد.

همچنین بیمه شدگانی که در جریان انقلاب اسلامی دچار حادثه شده اند حادثه آنان ناشی ازکار تلقی می گردد.

بیمه شده ای که ازکارافتادگی اش ناشی ازکار بوده ویا بر اثر بیماری حرفه ای ازکارافتاده شده باشد بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بیمه استحقاق دریافت مستمری ازکارافتادگی کلی ناشی ازکار را خواهدداشت.

ازکارافتادگی غیر ناشی ازکار

این گونه ازکارافتادگی ارتباطی به کار بیمه شده ندارد و در جریان حوادث کاری و یا بیماری مربوط به حرفه بیمه شده حاصل نشده است.

بیمه شده ای که بر اثر حادثه غیر ناشی ازکار یا ابتلاء به بیماری عادی ازکارافتاده کلی شناخته شود، در صورت داشتن حداقل یکسال سابقه پرداخت حق بیمه که نود (۹۰) روز آن در طول یکسال قبل از وقوع حادثه یا بیماری منجر به ازکارافتادگی باشد، حق استفاده از مستمری ازکارافتادگی کلی غیر ناشی ازکار را خواهد داشت.

بنابراین شرایط پرداخت مستمری ازکارافتادگی غیر ناشی ازکار عبارتست از:

الف- بیمه شده ظرف ده سال قبل از تاریخ ازکارافتادگی، یکسال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.

ب- سه ماه از یکسال سابقه مذکور در بند الف، در طی یکسال قبل از ازکارافتادگی باشد.

  ازکارافتادگی کلی

طبق بند«۱۳» ماده«۲» قانون تامین اجتماعی ازکارافتاده کلی عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوی که نتواند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری بیش از یک سوم درآمد قبلی خود را بدست آورد.

براین اساس، هرگاه کاهش قدرت کار بیمه شده شصت و شش درصد به بالا باشد، ازکارافتاده کلی شناخته می شود واز سازمان مستمری ازکارافتادگی کلی دریافت می کند.

در صورتی که ازکارفتاده کلی فوت نماید، مستمری مربوطه به خانواده و افراد تحت تکفل پرداخت می گردد.

مستمری ازکارافتادگی کلی در صورت از بین رفتن شرایط ازکارافتادگی کلی و به محض اشتغال مجدد مستمری بگیر قطع می شود.

میزان مستمری ازکارافتادگی و نحوه محاسبه آن

میزان مستمری ماهانه ازکارافتادگی کلی عبارتست از یک سی ام مزد یا حقوق متوسط بیمه شده ضربدر سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر اینکه این مبلغ از پنجاه درصد مزد یا حقوق متوسط ماهانه او کمتر و ازصددرصد آن بیشتر نباشد. در مورد بیمه‌شدگانی که دارای همسر بوده یا فرزند یا پدر یا مادر تحت تکفل داشته باشند ومستمری استحقاقی آنها از شصت درصدمزد یا حقوق متوسط آنها کمتر باشد علاوه بر آن معادل ده درصد مستمری استحقاقی به عنوان کمک، مشروط بر آنکه جمع مستمری و کمک از (۶۰%) تجاوز نکند، پرداخت خواهد شد.

متوسط مزد یا حقوق ماهانه بیمه شده از جمع کل مزد یا حقوق دریافتی که به مأخذ آن حق بیمه اخذ گردیده ظرف هفتصد و بیست روز قبل از وقوع حادثه ناشی از کار یا شروع بیماری حرفه ای که منجر به ازکارافتادگی شده است تقسیم به روزهای کارضربدر سی بدست می آید.

ازکارفتادگی جزئی

چنانچه بیمه شده بر اثر حادثه ناشی از کار بخشی از قدرت و توانایی کار خود را از دست بدهد و درصد ازکارفتادگی وی، به تشخیص کمیسیون پزشکی، بین ۳۳ تا ۶۶ درصد اعلام گردد، مستمری ازکارفتادگی جزئی دریافت می نماید. این مبلغ صرفاً به منظور جبران کاهش درآمد بیمه شده بر اثر حادثه ناشی ازکار و ازکارفتادگی جزئی وی پرداخت می شود و فرد می تواند در حین دریافت مستمری، به کار نیز اشتغال ورزد. مستمری ازکارفتادگی جزئی فقط در خصوص حوادث ناشی ازکار اجرا می شود و ازکارافتادگی های غیر ناشی ازکار را در برنمی گیرد.

میزان مستمری ازکارافتادگی جزئی عبارتست از حاصل ضرب درصد ازکارافتادگی در مبلغ مستمری از کارافتادگی کلی استحقاقی که طبق ماده (۷۲) تعیین می‌گردد.

غرامت مقطوع نقص عضو

غرامت مقطوع نقص عضو، مبلغی است که به طور یکجا برای جبران نقص عضو یا جبران تقلیل درآمد، به شخص بیمه شده پرداخت می شود.

شرایط دریافت غرامت مقطوع نقص عضو

بیمه شده ای که به تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی، بین ده تا سی و سه درصد توانایی کار را از دست داده باشد، مستحق دریافت غرامت مذکور خواهد بود.

میزان و نحوه تعیین غرامت نقص عضو

فرمول و نحوه محاسبه غرامت مذکور عبارتست از:

سی وشش برابر مستمری استحقاقی مقرر در ماده (۷۲) ضربدر درصد ازکارافتادگی

مرجع تشخیص ازکارافتادگی و میزان آن

کمیسیون های پزشکی سازمان تامین اجتماعی (بدوی و تجدید نظر)مسئولیت تشخیص وتعیین درصد ازکارافتادگی بیمه شدگان را برعهده دارند. نحوه حضور در کمیسیون های پزشکی به این ترتیب است که بیمه شده با ارائه پرونده پزشکی(گواهی پزشک معالج مبنی بر ازکارافتادگی بیمه شده) و یاگزارش حادثه در مورد حوادث ناشی ازکار به شعبه پرداخت حق بیمه، درخواست خود را جهت شرکت در کمیسیون مذکور اعلام می نماید. شعبه مربوطه نیز وی را طی نامه ای به کمیسیون معرفی می کند. رای کمیسیون بدوی در همان روز برگزاری جلسه به بیمه شده ابلاغ می شود و در صورت اعتراض به رأی مذکور بیمه شده می تواند ظرف حداکثر یک ماه از تاریخ صدور رای اعتراض کتبی خود را به شعبه مربوطه کتباً اعلام تا جهت شرکت در کمیسیون تجدید نظر معرفی شود. رأی و نظر کمیسیون تجدید نظر قطعی و لازم الاجراست.

کمیسیونهای پزشکی از سه پزشک منتخب سازمان تامین اجتماعی تشکیل و کلیه تصمیمات به تفاق آرا کلیه اعضاء اتخاذ خواهد شد.