حقوق و تکالیف دارنده سند تجاری?
الف :حقوق دارنده سند تجاری:
?اولین حقوق:حق مطالبه وجه سند ومتفرعات و مخارج از مسولان. مواد ۲۴۹ و ۳۰۹و۳۱۴
?مقصود از متفرعات خسارت تاخیر تادیه است
?در برات و سفته و چکی که محال علیه آن غیر از بانک است خسارت تاخیر از تاریخ اعتراض اعتراض عدم تادیه محاسبه میشود ولی?بابت هزینه اعتراض عدم تادیه خسارت تاخیر از تاریخ اقامه دعوی تعلق خواهد گرفت?
?چکی که محال علیه ان بانک باشد خسارت تاخیر تادیه از تاریخ صدور مندرج در چک محاسبه می شود.
مسولان تضامنی سند تجاری دو گروه هستند ۱٫مسولان اصلی ۲٫مسولان فرعی
?مراجعه به مسول اصلی سند منوط به ثبت اعتراض نامه عدم تادیه نیست ولی مراجعه به مسولان فرعی مستلزم ثبت اعتراض نامه عدم تادیه است در صدرت فقدان این اعتراض نامه
دعوی دارنده علیه مسول فرعی مسموع نیست
? در سفته مسول اصلی صادر کننده سفته است وظهرنویس و ضامن مسول فرعی می باشند
?در چک مسول اصلی صادر کننده و مسول فرعی ظهرنویس و ضامن می باشند
?در برات دو مسول اصلی وجود دارد صادر کننده و قبول کننده برات و ظهر نویس و ضامن مسولان فرعی هستند
?دومین حقوق دارنده سند تجاری:حق تقاضای صدور قرار تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی
?برخورداری از این حق مستلزم ثبت اعتراض نامه عدم تادیه در مهلت قانونی می باشد ?
?تکالیف دارنده سند تجاری:?
۱٫تکلیف ارائه ۲٫تکلیف اعتراض عدم تادیه ۳٫تکلیف اطلاع رسانی ۴٫تکلیف مرور زمان اقامه دعوی
?اولین تکلیف ؛تکلیف ارائه :
یعنی ارائه کردن سند در مهلت قانونی توسط دارنده به مخاطب قانونی .مخاطب قانونی در چک محال علیه در سفته صادر کننده و در برات قبول کننده است
?مهلت قانونی ارائه در چک حسب مورد ۱۵ روز یا ۴۵ روز یا ۴ماه از تاریخ مندرج در سند است
?مهلت شش ماه برای تعقیب کیفری صادر کننده لازم است?
?در برات و سفته برای مهلت ارائه باید بین برات و سفته وعده دار با بدون وعده تفاوت قائل شد ?در بی وعده مهلت ارائه یک سال از تاریخ صدور سند است ?در وعده دار مهلت ارائه یک روز است
?در وعده دار ارائه نکردن در مهلت قانونی فاقد ضمانت اجرا است
اما?در سفته و برات بی وعده دارای ضمانت اجرا به شرح زیر است?
۱٫در هر دو سند حق رجوع به ظهر نویس و ضامن ظهرنویس از بین می رود
۲٫ در برات حق رجوع به صادر کننده و ضامن صادر کننده از بین می رود به شرطی که صادر کننده محل را تامین کرده باشد?
۳٫ در سفته بی وعده عدم رعایت مهلت ارائه هیچ محدودیتی در رجوع به صادر کننده و ضامن صادر کننده وجود ندارد
?در چک اگر مهلت قانونی ارائه حق رجوع به ظهر نویس و ضامن ظهر نویس وجود ندارد و اگر صادر کننده محل را تامین کرده باشد حق رجوع به صادر کننده وضامن صادر کننده نیز از بین می رود
?دومین تکلیف :تکلیف ثبت اعتراض عدم تادیه می باشد .
مهلت ثبت اعتراض عدم تادیه در برات و سفته وعده دار?۱۰روز از تاریخ وعده سند است
?در چک مهلت اعتراض حسب مورد ۱۵ روز یا ۴۵ روز یا ۴ ماه از تاریخ مندرج در سند است (مثل مهلت ارائه)
?در صورتی که اعتراض عدم در مهلت قانونی تادیه ثبت نشود محدودیتهای زیر در حقوق دارنده ایجاد می شود :
۱٫در هیچ کدام از اسناد تجاری نمی تواند بدون تودیع خسارت احتمالی صدور قرار تامین خواسته را تقاضا کند ?
۲٫در هیچ کدام از اسناد حق رجوع به ظهرنویس و ضامن ظهرنویس ندارد
۳٫در برات حق رجوع به صادر کننده و ضامن صادر کننده ندارد اگر محل را نزد محال علیه تامین کرده باشد.
?تکلیف سوم اطلاع رسانی :
مهلت اطلاع رسانی ۱۰ روز از تاریخ ثبت اعتراض عدم تادیه است که به موجب رای وحدت رویه شماره ۱۲ این تکلیف فاقد ضمانت اجرا است
تکلیف چهارم :مرور زمان اقامه دعوی:
۱٫?مروز زمان اقامه دعوی علیه ظهرنویس در هر سه سند یک سال یا دوسال از تاریخ اعتراص عدم تادیه است یک سال در صورتی که محل پرداخت سند ایران باشد دو سال در صورتی که محل پرداخت خارج از ایران باشد
۲٫?مرور زمان علیه صادر کننده برات در صورتی که محل را تامین کرده باشد یک یا دوسال است
اگر صادر کننده برات محل را تامین نکرده باشد مهلت مرور زمان ۵سال از تاریخ ثبت اعتراض عدم تادیه یا ۵ سال از تاریخ انقضای مهلت قانونی ثبت اعتراض عدم تادیه است
۳٫?مرور ضمان علیه صادر کننده سفته و چک در صورتی که?تاجر باشند یا منشا صدور عمل تجاری باشد ۵سال از تاریخ ثبت اعتراض عدم تادیه یا انقضای مهلت قانونی ثبت اعتراض عدم تادیه است
?اگر نه صادر کننده سفته و چک تاجر باشد نه منشا صدور عمل تجاری باشد مرور زمان ندارد?
?۴٫مرور زمان علیه قبول کننده برات ۵سال از تاریخ اعتراض عدم تادیه یا تاریخ انقضای مهلت قانونی اعتراض عدم تادیه است
۵٫?مرور زمان علیه ضامن :
اقامه دعوی علیه ضامن سفته و برات فاقد مرور زمان است
?مرور زمان علیه ضامن چک تابع مضمون عنه می باشد .
? برای خواندن مطالب بیشتر به سایت ما سر بزنید
? لبنک عضویت در بزرگترین کانال تخصصی حقوقی در تلگرام
