دعوای تصرف عدوانی عبارت از:
ادعای متصرف سابق بر اینکه دیگری، بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده ی تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید.
در دعوای تصرف عدوانی، مدعی در اثبات ذی حقی خود، تنها به تصرفات سابق خویش استناد می‌کند و به حق مالکیت خود نسبت به ملک، که ممکن است داشته یا نداشته باشد، متمسک نمی‌شود.
در این دعوا مدعی، ادعا می‌کند که تصرفات خوانده عدوانی است، بی آنکه به مالک بودن یا نبودن خوانده اشاره کند.
قانونگذار از طریق این دعوا تصرف را مورد حمایت قرار داده، زیرا شخصی که ملک را عدوانا از تصرف خواهان خارج نموده، در صورت محکوم شدن در دعوا، ملک را به متصرف قبلی باز می گرداند، حتی اگر خود، مالک ملک باشد.
در این دعوا، دادگاه وارد دلایل مالکیت نمی‌شود و تنها به این رسیدگی می‌کند که خواهان قبلا متصرف بوده و خوانده ملک را از تصرف او خارج کرده و این تصرف عدوانی بوده است و در صورت احراز آن، خوانده را محکوم به رفع تصرف عدوانی می‌کند.
تصرف عدوانی علاوه بر دارا بودن جنبه کیفری واجد جنبه حقوقی نیز بوده و قانونگذار در قانون آیین دادرسی مدنی موادی را به آن اختصاص داده است که همین امر سبب ساز ایجاد اختلافات بسیاری مابین حقوقدانان و میان محاکم دادگستری در خصوص عناصر تشکیل دهنده این جرم گردیده است چرا که بسیاری از حقوقدانان با عنایت به ارکان دعوای تصرف عدوانی حقوقی، معتقدند که در جرم تصرف عدوانی نیز صرفا همان ارکان مورد نیاز بوده و افزودن عناصر دیگری همچون مالکیت شاکی به آن بلاوجه می باشد.
در مقابل عده ای دیگر بر این باورند که جرم تصرف عدوانی بنا به دلایلی نمی تواند لزوما همان عناصر دعوای تصرف عدوانی حقوقی را دارا باشد بلکه نسبت به آن تغییرات عمده ای دارد.
تصرف در معنای ذکر شده اعم است از تصرفات قانونی و غیر قانونی.
تصرف قانونی تصرفات مالک حقیقی یا ذی حق یا افراد ماذون از سوی آنها را شامل می شود و تصرف غیر قانونی که از آن به تصرف عدوانی یا ید عاریه تعبیر می گردد، تصرف در مال غیر بدون اذن مالک و قانون است و در خصوص واژه عدوان آمده است؛ صفت تصرف بدون مجوز قانونی است.

⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw