✅رجوع در طلاق به چه معناست ؟
رجوع در طلاق به این معناست که با خواست و اراده مرد، در صورتی که حقی برای رجوع مرد به زن پس از طلاق، وجود داشته باشد، بدون نیاز به عقد ازدواج مجدد و بدون رعایت شرایط خاصی، زن و شوهر سابق، دوباره به هم محرم می‌شوند.
بر اساس قابل بازگشت و یا قابل رُجوع بودن طلاق، یا عدم امکان رجوع از طلاق، وقوع طلاق، به بائن و رجعی، تقسیم می‌شود.
این تقسیم بندی در حقوق مدنی و قانون حمایت از خانواده، پذیرفته شده و در عرف و رویه قضایی نیز اجرا می‌شود.
رجوع، به معنی بازگشت به محل قبلی و در واقع، به معنی اعاده وضع به حال سابق است.
یعنی با خواست و اراده مرد، در صورتی که حقی برای رُجوع مرد به زن پس از طلاق، وجود داشته باشد، بدون نیاز به عقد ازدواج مجدد و بدون رعایت شرایط خاصی، زن و شوهر سابق، دوباره به هم محرم می‌شوند.
در قانون، زوجه‌ای را که در طلاق رجعی باشد، هنوز همسر مرد می‌دانند.
در حقوق، اعمالی که نیاز به اراده دو طرف دارند، عقد، و اعمالی که با اراده یک نفر، انجام می‌شود ایقاع نامیده می‌شود.
ماهیت رجوع، عمل یک طرفه قانونی است که با اراده مرد، بعد از طلاق رجعی و در بعضی از موارد طلاق بائن، صورت می‌گیرد.
انجام رجوع، نیاز به تشریفات خاصی ندارد، ولی عدم ثبت رجوع تا یک ماه، پس از آن، جرم و قابل مجازات است.
مرد با لفظ یا نوشته یا عملی که باعث رساندن مقصود رجوع شود، می‌تواند اراده خود بر رجوع از طلاق را اعلام کند.
در هر فعلی، قصد رجوع لازم است، بنابراین گرفتن دست همسری که در طلاق رجعی است یا بوسیدن وی، بدون قصد انصراف از طلاق، رجوع محسوب نمی‌شود.
طلاق رجعی
در هر موردی که طلاق مابین زوجین، بائن نباشد، رجعی محسوب می‌شود و آثار حقوقی مخصوص به خود را دارد.
یکی از آثار طلاق رجعی، بقای زوجیت در ایام عده است و در این ایام، کما فی السابق، هر تکلیفی و حقی ما بین طرفین بوده که مخل اصل طلاق نباشد، قابلیت اجرایی دارد.
در طلاق رجعی، نفقه زن در ایام عده، بر عهده شوهر است و اگر زنی که در عده است، مرتکب زنا شود، به آن مرد زانی، حرام موبد می‌شود.
ازدواج مرد، قبل از پایان عده، با خواهر همسری که در عده طلاق رجعی است، ممنوع است.
همچنین در صورتی که شوهر، بخواهد در ایام عده طلاق رجعی، به زن رجوع کند، ازدواج سابق آنها، با کلیه آثار و تعهدات ادامه یافته، و نیاز به ازدواج و ثبت مجدد ازدواج، نیست.
رجوع بعد از طلاق خلع
طلاق خلع، یکی از انواع طلاق بائن است. در این حالت، زن به واسطه کراهتی که از مرد دارد، با دادن مالی به او، موافقت وی را برای طلاق، اخذ می‌کند.
این مال می‌تواند، بذل بخشی از مهریه، تمام مهریه یا مبلغی بالاتر از مهریه باشد.
اگر طلاق خلع با عوض یا بذل مبلغی، اجرایی شده باشد، حق رجوع، برای مرد، وجود ندارد. اما اگر در باقیمانده ایام عده در طلاق خلع، زن به مالی که بذل کرده، رجوع و مطالبه مهریه بذلشده را کند، برای مرد هم حق رجوع و انصراف از طلاق، ایجاد می‌شود.
یعنی مادام که مهلتی از عده باقی است و زن به مهریه بخشیدهشده رجوع کند، حق رجوع برای مرد هم ایجاد می‌شود.
در غیر این صورت، برای مرد حق رُجوع در طلاق خلع وجود ندارد.
شرایط رجوع، بعد از طلاق توافقی
همانطور که گفته شد، با توجه به اینکه تمامی طلاق‌های توافقی در چارچوب طلاق خلع یا مبارات، اجرا می‌شود، در صورت رد و بدل شدن یا بذل مال، از سوی زن و قبول بذل، از سوی مرد، حق رُجوع برای مرد وجود ندارد و تنها در صورت رجوع زن به مهریه در ایام عده طلاق، حق رُجوع برای مرد، به وجود می‌آید.
رجوع در طلاق بائن
اگر طلاق بائن اجرا شود و زن یائسه یا باکره باشد، زن مطلقه، عده طلاق ندارد و طلاق و بذل مهریه، بین زوجین قطعی می‌شود.
در این حالت، زوجین، نمی‌توانند از طلاق یا مالی که بذل کردهاند، رجوع کنند. اما اگر زن عده داشته باشد هم، مرد در زمان عده، حق رجوع ندارد، چون با اخذ بذل، طلاق بائن شده و حق رُجوع از طلاق، از بین رفته است.
فقط در صورتی که زن، از بذل رجوع کند، طلاق بائن تبدیل به طلاق رجعی شده و مرد حق رُجوع و انصراف از طلاق را پیدا می‌کند.
نحوه اجرای طلاق رجعی
برای اجرای صیغه طلاق رجعی، برخلاف طلاق بائن، ابتدا صیغه طلاق جاری و مراتب در صورتجلسهای درج می‌شود و به امضای طرفین و سردفتر طلاق می‌رسد.
در صورت انجام رُجوع توسط مرد در مهلت مقرر و معتبر عده، صورتجلسه طلاق رجعی، ابطال می‌شود.
در صورت اتمام مدت عده و عدم ادعای رجوع، طلاق ثبت شده و سند طلاق صادر می‌شود.
عدم ثبت رجوع
ثبت واقعه رجوع، شرط صحت رجوع نیست، بلکه مرد مکلف است، در صورت وقوع رجوع، ظرف یک ماه نسبت به ثبت رجوع، اقدام کند.
در صورت عدم ثبت رجوع و با شکایت زوجه، یا اعلام جرم از سوی دادستان، ضمن الزام مرد به ثبت واقعه رجوع، توسط دادگاه، به پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود.
مهلت و مدت زمان رجوع بعد از طلاق
مهلت رُجوع در طلاق رجعی، تا انقضای مدت عده زن، است.
در صورتی که عده زن، در طلاق رجعی به پایان برسد و مرد اعلام رجوع نکند و مایل به ازدواج با همسر سابق باشد، مکلف به ازدواج مجدد، با همسر سابقش است و امکان رجوع، بدون ازدواج مجدد وجود ندارد.
اما مهلت رُجوع در طلاق بائن، فقط زمانی است که زن به مابذل رُجوع کرده باشد و یا در مقابل توافق بر طلاق، مالی، رد و بدل نشده باشد.
در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که آیا حق ثبت رُجوع در طلاق قابل توکیل است و امکان اسقاط حق رُجوع وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت ثبت رجوع در دفتر رسمی ازدواج، قابل توکیل به غیر نیست.
امکان اعطای وکالت دادگستری، جهت ثبت واقعه رُجوع، مانند سایر امور مرتبط به خانواده، وجود دارد.
مرد می‌تواند با انتخاب وکیل دادگستری و یا وکیل مدنی، نسبت به تفویض اختیار، جهت ثبت رجوع اقدام کند. اما حق رُجوع از سوی مرد، قابل اسقاط نیست. به دلیل اینکه، رجوع، موضوعی نیست که فقط به نفع شوهر قانونگذاری شده باشد، بلکه اذنی است که برای مصلحت خانواده به شوهر داده شده است و اراده شوهر، امکان اسقاط رجوع را ندارد.
حق در اینجا به معنی اختیار است. در ثانی، اسقاط رجوع، باعث تبدیل طلاق رجعی به طلاق بائن می‌شود که با حقوق زن در تعارض و تضاد است و زن، امکان برخورداری از حقوق زوجیت در ایام رجوع، مانند نفقه و ارث را از دست می‌دهد.
بنابراین حق رجوع، قابل اسقاط نیست، اما قابل وکالت دادن است.
مدارک و شرایط لازم برای ثبت رجوع
برای ثبت واقعه رجوع، تنها مراجعه مرد به دفتر رسمی طلاق، که صورتجلسه طلاق در آن دفتر تنظیم شده است، کفایت می‌کند.
در صورت ادعای رجوع توسط مرد، صورتجلسه طلاق، ابطال می‌شود و آثار و احکام ازدواج سابق، ابقا می‌شود.
🔴 برای خواندن مطالب بیشتر به سایت ما سر بزنید
🔴 لبنک عضویت در بزرگترین کانال تخصصی حقوقی در تلگرام
