محاربه و افساد فی الارض

مفهوم “محاربه و افساد فی الأرض” یک مفهوم دینی و قانونی در اسلام است و در قرآن آمده است. این عبارت به انواع فسادهای اخلاقی و اجتماعی اشاره دارد که به نظر اسلام مخالف اصول دینی و اخلاقی و زیان‌آور برای جامعه هستند. محاربه و افساد فی الأرض تلاش برای مقابله با این گونه فسادها و اعمال تبلیغی و قانونی برای کاهش و پیشگیری از آنها را دربرمی‌گیرد.

این مفهوم ممکن است در اسلام به عنوان اساسی برای تدابیر قانونی و اجتماعی در مواردی مانند مبارزه با جرم، مفاسد اخلاقی، فساد مالی، و تبلیغ علل و عوامل فساد مورد استفاده قرار گیرد. اجرای این اصول و مفاهیم ممکن است در کشورها و اجتماعات مختلف با توجه به نظام حاکم و تفسیر دینی متفاوت باشد.

محاربه

محاربه عبارت است از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنهاست به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد.

شرایط تحقق محاربه:

کشیدن سلاح به کار بردن یا آشکار کردن اسلحه و حرکت دادن آن است.

علنی بودن رفتار

واقعی بودن سلاح. استفاده از وسایلی مانند داس، تبر، چوب، سنگ و عصا و گازهای شیمیایی، محاربه محسوب نمیشود چون این ها سلاح محسوب نمیشوند.

ایجاد ناامنی در محیط. رفتار مرتکب باید موجب سلب امنیت یا ناامنی در محیط گردد و سطح ناامنی باید تا حدودی گسترده باشد و هراس عمومی ایجاد کند. ایجاد ناامنی کاذب توسط شبکه های اجتماعی در فضای مجازی، محاربه محسوب نمیشود. ناامنی باید واقعی باشد.

وجود علم و قصد. مرتکب باید عالما عامدا و به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها اقدام کند. محاربه هم جرم مقید است و هم سوءنیت خاص دارد.

محاربه با قتل عمدی یا سوءقصد متمایز است. بنابراین کسی که یک مقام سیاسی را ترور میکند، محارب محسوب نمیشود بلکه قاتل عمد است و موضوع رفتار او کامال معین میباشد اما در محاربه، موضوع قصد محارب، فراتر از یک هدف محدود بوده و موضوع مخاطب عام است.

مجازات محاربه:

اعدام

صلب

قطع دست و پا

نفی بلد

– انتخاب هر یک از مجازاتهای چهارگانه در اختیار دادگاه است. بنابراین دادگاه میتواند برای محاربی که مرتکب قتل شده است، مجازات نفی بلد در نظر بگیرد. همینطور دادگاه میتواند برای محاربی که جنایتی نکرده است، مجازات اعدام وضع کند. تعیین مجازات محاربه، نافی مجازات قصاص یا دیه نیست. بنابراین اگر محارب در عمل، مرتکب جنایت عمدی شود، دادگاه علاوه بر تعیین مجازات محاربه، باید برای ارتکاب جنایت عمدی، حسب مورد حکم به قصاص نفس یا عضو یا دیه صادر نماید و در مرحله اجرا، مطابق ماده ۱۳۳ عمل میشود.

– مدت نفی بلد در محاربه حداقل یک سال است و اگر مرتکب توبه نکند در تبعید میماند.

صور خاص محاربه:

راهزنی، سرقت یا قاچاق در صورت توسل به سلاح و سلب امنیت مردم و راهها (ماده ۲۸۱)

تحریک موثر نیروهای رزمنده یا اشخاص در خدمت نیروهای مسلح به عصیان، فرار، تسلیم و … به قصد براندازی حکومت یا شکست نیروهای خودی در مقابل دشمن (ماده ۵۰۴)

افساد فی الارض

فساد فی الأرض، یا “مفسدین فی الأرض” به معنای “مفسدان در زمین”، یک مفهوم دینی و قانونی در اسلام است که در قرآن مورد ذکر قرار گرفته است. این مفهوم به اشخاص یا گروه‌هایی ارجاع می‌دهد که با اعمال ورودی یا اجتماعی خود، جامعه را به شکنجه، فساد اخلاقی، ناامنی، و زیان‌آوری عمدی می‌کنند. فساد فی الأرض شامل اعمالی نظیر قتل بی‌گناهان، سرقت علنی، فساد مالی، فحاشیه، و ترویج اعمال مخالف اصول دینی و اخلاقی اسلام می‌شود. اسلام تصویب مجازات‌های سنگین برای مفسدان فی الأرض، از جمله حد اعدام و مجازاتهای دیگر، به منظور حفظ نظم اجتماعی و انصاف اجتماعی تأکید می‌کند.

عبارت است از ارتکاب گسترده جنایت یا جرم های امنیتی یا اقتصادی یا اخلاقی است که موجب ایجاد ناامنی در محیط یا خسارت عمده به اشخاص یا اموال یا اشاعه فحشا در حد وسیع میگردد.

شرایط افساد فی الارض:

۱-مرتکب باید در یکی از عناوین هفتگانه زیر مباشرت یا معاونت داشته باشد:

الف) جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد

ب)جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی

پ) نشر اکاذیب

ت) اخلال در نظام اقتصادی

ث) احراق و تخریب

ج)پخش مواد سمی یا میکروبی و خطرناک

چ) دائر کردن مراکز فساد یا فحشاء

۲- رفتار ارتکابی باید به صورت گسترده باشد. الزمه گستردگی رفتار آن است که به صورت مکرر و متعدد واقع شود. یا این که رفتار اگر چه واحد است اما در حجم وسیعی ایجاد گردد. مثل بمبگذاری در یک مکان عمومی

۳- رفتار مرتکب باید به گونه ای موجب یکی از نتایج زیر گردد:

الف)اخلال شدید در نظم عمومی

ب)ایجاد ناامنی

پ)ایراد خسارت عمده به اشخاص یا اموال

ت) اشاعه فساد یا فحشاء در حد وسیع

۴- قصد مرتکب باید از ارتکاب رفتارهای مقرر در قانون، اخلال گسترده یا ایجاد ناامنی یا ایراد خسارت عمده یا اشاعه فساد یا فحشا باشد یا در فرض فقدان قصد، علم مرتکب به موثر بودن اقدامات باید احراز شود.

مجازات جرم افساد فی الارض

مجازات مفسد فی الارض اعدام است و در صورتی که شرط چهارم وجود نداشته باشد، مجازات مرتکب به شرح تبصره ماده ۲۸۶ به شرطی که رفتار ارتکابی، مشمول مجازات قانونی دی

گری نباشد، حبس درجه ۵ یا ۶ خواهد بود.