مرحوم دکتر ناصر کاتوزیان به روایت اعداد

مقایسه با مرحوم شیخ محمد حسن نجفی مؤلف کتاب ارزشمند «جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام»

کتب: تألیف ۴۲ کتاب حقوقی توسط دکتر کاتوزیان؛ تألیف کتاب جواهر الکلام در ۴۳ جلد؛ دکتر ناصر کاتوزیان سه کتاب حقوقی دیگر دارند که زیر نظر ایشان بوده است؛ البته کتب دیگری نیز دارند که در مسائل غیرحقوقی است؛

کتب دکتر کاتوزیان مجموعاً ۱۷۶۱۲ صفحه: جواهر الکلام مجموعاً ۱۷۵۴۱ صفحه که بیشترین آن مربوط به جلد ۴۱ یعنی کتاب قصاص است؛ البته کتب مجمع المسایل ۴۱ صفحه و نجات العباد ۲۲۵ صفحه نیز از مرحوم صاحب جواهر است؛

کتاب فلسفه حقوق: ۴۳۷۷ صفحه: به علاوه ۵۸۹ صفحه مشتمل بر گفتارها و مقدمات و شیوه تجربی حقوق که مجموعا ۴۹۶۶ صفحه می شود؛
کتب قواعد عمومی قراردادها و اعمال حقوقی: ۳۳۱۵ صفحه؛
کتب قواعد خاص قرارداد و اموال: ۲۴۹۶ صفحه؛
کتب مربوط به دادرسی و رویه قضایی و عدالت آیینی: ۱۸۲۳ صفحه؛
کتب مسئولیت مدنی: ۱۷۱۶ صفحه؛
کتب خانواده ۱۰۱۴ صفحه؛
کتاب قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی با ۸۵۶ صفحه، بیشترین حجم را دارد.

مقایسه دو فقیه و حقوق دان
۱- تألیف کتاب جواهر الکلام حدود سی سال به طول کشید: دکتر ناصر کاتوزیان تنها برای فسفه حقوق جلد اول ۱۵ سال صرف نمودند؛
۲- با ملاحظه جواهر، بسیاری از روایات نقل شده که تنها حجم کتاب را می افزاید؛
۳- دکتر کاتوزیان از دقایق عقلی استفاده نمی کند؛ به این معنا که حقوق را عرفی می بیند نه مبتنی بر ظرافت عقلی؛ امری که صاحب جواهر نیز قبول دارد؛
۴- احاطه بر فروع بسیار فقهی و باریک بینی صاحب جواهر؛ کتب دکتر کاتوزیان نیز گویای این امر است. همچنان که در بحث ارث حق و خیار نظرات دقیقی را مطرح می کند.

در مورد دکتر کاتوزیان:
۶- ایشان یک نویسنده فیلسوف است زیرا بیشترین مطالب را به فلسفه اختصاص داده است؛
۷- قواعدی که ایشان در جلد دوم فلسفه حقوق مطرح می کند، قابل استفاده در عموم رشته های حقوقی است؛
۸- قواعدی که در جلد سوم است، دقیق ترین فرایند قضایی را بیان می کند: موشکافی از شیوه استدلال حقوقی و قضایی؛
۹- ایشان داستان سرا (خاطرات زندگی ایشان را خیلی غیرحقوقی ها می خوانند) و ادیب است./دکتر عبدالله خدابخشی

⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw