✅وصف تجریدی در اسناد تجاری

قانون تجارت قانونی خاص است و موخر بر ماده ۲۸۲ قانون مدنی به تصویب رسیده است. از طرفی، اسناد تجاری ویژگی خاص خود را دارد که در دیون مدنی چنین امتیازاتی موجود نیست مثلا در اسناد تجاری مسئولیت تضامنی حاکم است،‌ قرار تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی صادر می‌شود و مطابق ماده ۲۶۹ قانون تجارت محاکم نمی‌توانند بدون رضایت طلبکار برای تادیه وجه به مدیون مهلت دهند و چک علاوه بر مسئولیت مدنی دارای مسئولیت کیفری نیز هست در حالی که در دیون مدنی چنین مزایایی وجود ندارد و به صراحت مواد ۲۷۷ و ۶۵۲ قانون مدنی محکمه می‌تواند به بدهکار مهلت پرداخت دهد ولو اینکه طلبکار راضی نباشد.
از طرف دیگر نظر به اینکه از اوصاف اصلی اسناد تجاری من‌جمله چک، وصف تجریدی بودن و تنجیزی بودن و اصل عدم توجه به ایرادات را می‌توان نام برد. این اوصاف در جهت حفظ حقوق اشخاص ثالث که ممکن است دارنده چک باشند و از رابطه خصوصی صادرکننده چک و دارنده اولیه اطلاع نداشته باشد ایجاد شده‌‌اند.
منظور از سند تجاری:
هر چند در مفهوم عام و وسیع ، هر سند یا نوشته ای از قبیل سفته ، چک ، برات ، اوراق سهام، اوراق قرضه ، اعتبارات اسنادی ، ضمانت نامه بانکی ، سیاهه تجارتی ، انواع بارنامه و امثال اینها که در امر تجارت کاربرد داشته باشد میتواند سند تجارتی قلمداد گردد؛ ولی اسنادی که در این مقاله موضوع بحث ما است، فقط شامل اسناد تجاری به مفهوم خاص یعنی چک ، سفته و برات می باشد.
در این مقاله مهمترین اصول حاکم بر اسناد تجاری، شامل اصل عدم توجه ایرادات، اصل استقلال امضاءها، اصل استقلال تعهد، اصل اشتغال ذمه و اصل مدیونیت و حدود اجرای این اصول می باشند.
یکی از اوصاف سند تجاری، وصف تجریدی است. به موجب این وصف، امضای سند تجاری موجب تعهدی مستقل از منشاء صدور خود می شود. به عبارت دیگر، سند تجاری مستقلاً و به اتکای خود متضمن حقوق و تعهدات برای طرفین است. از اوصاف دیگر سند تجاری، قابلیت انتقال آن است. به این معنا که سند تجاری به صرف امضاء در ظهر آن، به دیگری منتقل می شود. انتقال گیرنده سند تجاری تکلیفی ندارد که به روابط خصوصی ایادی قبلی، یا به منشاء صدور یا ظهر نویسی سند تجاری توجه کند و نباید نگران ایرادات احتمالی صادرکننده سند و ایادی قبل از خود باشد.
به همین دلایل گفته می شود، ایراداتی که مربوط به منشاء صدور یا ظهرنویسی است، پذیرفته نیست.
اصل عدم استماع ایرادات بدون اینکه بر وصف تجریدی اسناد تجاری لطمه ای وارد سازد، فقط حد اجرای اصل را قدری محدود می کند.
وصف تجریدی از اوصاف ویژه اسناد تجاری است. سند تجاری نیز فقط به اسنادی اطلاق می شود که با داشتن شرایط شکلی خاص به این عنوان شناخته شده باشد. فقدان شرایط شکلی در مواردی موجب خروج سند از مقررات خاص اسناد تجاری می شود. بنابراین ایراد شکلی نسبت به سند نه تنها قابل استماع است؛ بلکه در صورت اثبات ایراد، موجب خروج سند از زمره اسناد تجاری می شود.
سفته و چک سند عادی هستند نه رسمی ولیکن طبق قانون دارای مزایای ویژه هستند .

✅وصف تجریدی

مفهوم : هر سندی مسبوق به یک تعهد است که به مناسبت آن معامله سفته یا چک صادر شده است. اسناد جنبه طریقت و حکایت از یک تعهدی دارند مگر سفته و چک که مستقل دارای هویت و اعتبار هستند .
نتیجه وصف تجریدی دو اصل دیگر است
اولین: اصل عدم توجه ایرادات
هیچ یک از مسئولان سفته و چک نمی توانند در برابر دارنده اسناد با حسن نیت متوسل به ایراداتی بشوند که فی مابین خودشان ایرادات قابل طرح است .
دومین: اصل استقلال امضائات
که چک دارای امضاء اشخاص فاقد اهلیت یا جعل یا هر دلیل دیگر مسئول شناخته نشوند مابقی امضائات صحیح مسئول هستند .

✅تقاضای تأمین

به موجب ماده ۱۰۸ قانون آئین دادرسی مدنی ، خواهان می تواند تقاضای تأمین کند .
اما اسناد تجاری طبق مواد ۲۹۲ قانون تجارت و بند ج ماده ۱۰۸ و ۱۱۰ قانون آئین دادرسی مدنی دارنده می تواند بدون پرداخت خسارت احتمالی تقاضای تأمین نماید.
مسئولیت تضامنی امضاء کنندگان
مفهوم: مسئولیت وقتی تضامنی است که نص قانونی یا قراردادی باشد .
طبق ماده ۲۴۹ قانون تجارت مسئولیت تضامنی در بروات راپذیرفته است. دارنده باید ابتدا به مسئولین اصلی مراجعه بکند و اگر پرداخت نشد حق رجوع به سایر ضامنین را دارد.
قلمرو : قلمرو مسئولیت تضامنی کجاست ؟اصل مبلغ یا شامل خسارات هم می شود ؟
بدیهی است که شامل خسارات هم می شود که در مواد۲۵۰-۲۵۱ و۳۱۴ ق ت از جمله مستنداتی است که خسارات را قابل مطالبه می داند.

⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw