#ازدواج_موقت
✅آیا نکاح موقت بدون تعیین مهریه امکانپذیر است؟
?ازدواج موقت اگرچه اسمش موقت است اما بیشتر احکام مربوط به نکاح و زوجیت در آن جاری است اما در ازدواج موقت دو نکته مهم وجود دارد که در ازدواج دائم موضوع کمی متفاوت است. در ازدواج موقت شرط تعیین مهریه و تعیین مدت عقد یک شرط اساسی محسوب میشود و در صورتیکه مدت یا مهریه قید نشود، عقد دچار اشکال میشود.
علاوه بر موضوع مهریه و تعیین مدت در ازدواج موقت، مهمترین تفاوت بین ازدواج موقت و ازدواج دائم، ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر است. حال با توجه به مباحث مربوط به این موضوع، دکتر زهرا داور، با تشریح جزئیات حقوقی پیرامون وضعیت مهریه و وراثت در ازدواج موقت عنوان میکند که این نوع از ازدواج هم با قاعده و قوانین اسلامی و شرعی هماهنگ شده و در تمام موارد میتوان به قانون مربوط به آن استناد کرد.
اگرچه ازدواج موقت به نسبت به ازدواج دائم در جامعه ایرانی، شیوع فراوانی ندارد اما بهرحال هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ قانونی این نوع ازدواج، به رسمیت شناخته شده، تا پیش از تصویب قانون مدنی، در فتاوای همه فقهای شیعه بر جواز ازدواج موقت حکم داده شده و پس از تدوین قانون مدنی نیز در ماده ۱۰۷۵ این قانون، ازدواج موقت در حقوق ایران به رسمیت شناخته شده است.
در همین قانون و در تعریف شرایط و ارکان اساسی نکاح منقطع یا همان ازدواج موقت، به موارد کلیدی اعم از شرایط صحت نکاح دائم به اضافه تعیین مدت مشخص و تعیین مهر معین برای زن تاکید شده است.
?نکاح موقت مشروط به تعیین مهریه
تعیین مهریه یکی از ارکان و شروط اصلی در ازدواج موقت است تا جایی که طبق ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی در نکاح منقطع عدم تعیین مهر در عقد، موجب بطلان است.
با استناد به ماده قانونی فوق، عقد موقت بدون تعیین مهریه باطل است و این در حالی است که در عقد دائم اگر همان لحظه مهریه تعیین نشود، باطل نبوده و میتوان بعد از مدتی آن را تعیین کرد.
طبق قوانین موجود، تعیین مهریه از ضروریات بوده، تعیین خودش در حین صیغه موقت، بهترین ضمانت است.
به استناد عقد، زن مالک مهریه است و بخشش باقیمانده مدت عقد از سوی مرد هیچ تاثیری ندارد.
اما در خصوص بخشش مهریه از سوی زن، دیگر شرایط مانند عقد دائم بوده و هر زمانی که زن بخواهد میتواند آن را ببخشد؛ این امر بقدری واضح است که به عنوان مثال بگوییم فردی ۱۰ میلیون به قرض از کسی گرفته باشد و به هر دلیلی، قرضدهنده آن مبلغ را به مقروض ببخشد و در چنین شرایطی قانونگذار نمیتواند بگوید او حق ندارد ببخشد یا مواردی از این قبیل که بخشش مهریه هم در ازدواج دائم و هم در ازدواج موقت از این مثال تبعیت میکند.
موارد قانونی درباره ازدواج موقت بسیار محدود بوده و دلیل اصلی آن هم این است که این ازدواج چندان مرسوم نبوده و محدود به شرایط اضطرار است اما به طور کلی قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده با اختصاص موادی به امر نکاح موقت، ابهامات و ایرادات احتمالی در پیشرو را برطرف کردند.
?زوجه موقت ارث نمیبرد
در خصوص چگونگی حق ارث زوجه (متعه) در ازدواج موقت
ارث برخلاف مهریه، حکم بوده و در قالب حق نمیتوان آن را تعریف کرد.
در قانون به مساله ارث و نحوه ارث بردن وراث به تفصیل توضیح داده شده و طبق ماده ۱۱۵۴ در قانون مدنی به آن اشاره کرده است، ارث بین زوجه دائمی برقرار میشود به این معنا که زوجه موقت ارث نمیبرد؛ به عبارت دیگر توارث بین زن و شوهر هنگامی است که رابطه زناشویی آنان ناشی از ازدواج دائم باشد در نکاح موقت هیچ یک از زوجین از یکدیگر ارث نمیبرند.
مرد میتواند وصیت کند که در زمان فوتش، تا یک سوم اموال به زوجه موقت داده شود که این وصیت است و از حکمی که حق زن را تعیین میکند، مجزا است.
?فرزند زوجه موقت ارث میبرد
حق ارث فرزندی که ثمره ازدواج موقت باشد، این فرزند مانند فرزندان ناشی از عقد دائم از پدر ارث میبرد؛ به عبارت دقیقتر همه حقوق و تکالیفی که پدر در قبال فرزندان زن دائم دارد، برابر این فرزند نیز داراست/منبع:میزان
⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw