✍️ فضولی چیست؟

?فضولی:یعنی دخالت بدون اجازهٔ مالک یا نماینده قانونی و یا مراجع ذیصلاح ،در امری صورت بگیرد.
به چند صورت فضولی اتفاق می افتد؛
۱_دخالت فضولی با نیت کمک به دیگری و با قصد احسان صورت بگیرد .

۲_خود مالک نتواند اموال خود را اداره نماید .

۳_دخالت مدیر ضروری باشد و در این حالت نیز ۲ فرض متصور است:

الف)مدیر توانایی اخذ اجازه از مالک را نداشته باشد.

ب)هدف مدیر دفع ضرر باشد.

نکته:اگر هدف به وجود آوردن منفعت بیشتری به مالک باشد با توجه به اینکه این هدف ضرورتی ندارد در نتیجه اداره فضولی محسوب نخواهد شد.

?شرایط اداره فضولی

۱-به مالک دسترسی نباشد
۲-اگر تاخییر کند موجب ضرر است
۳-از مالک اذن ندارد
۴- ناشی از احسان باشد نه اجبار یا حکم قانون موردی که شخص به اداره امور خود می پردازد و از این اقدام او سودی به دیگری می رسد مشمول ماده ۳۰۶ نمی شود .اگر شریک برای حفظ مال مشاع آن را تعمییر کند یا اداره کند اگر سایر شرایط ماده ۳۰۶ جمع باشد حق رجوع به شریک دیگر را دارد

?نکته

۱-اگر مالک ، مدیر فضولی را از دخالت در دارایی خود بر حذر دارد یا با اقدام خاص او مخالفت کند دیگر نمی توان اقدام او را به سود مالک و احسان شمرد و اگر مخالفت با دخالت دیگران ، مستلزم امری نا مشروع باشد ( مثل شوهری خانه خود را رها کند و بگوید هیچ کس حق دادن نفقه به آن ها را ندارد )مانع از رجوع به مالک نیست

۲-اشتباه در هویت مالک و سمت و ارتباط مدیر با او مانع از اجرای ماده ۳۰۶ قانون مدنی نیست

۳- اگر دیوانه و صغیر غیر ممیز ندانسته به اداره دارایی دیگر دست زند اقدام او تابع اداره فضولی نیست و تنها بر مبنای قواعد عمومی استیفا می توان به مالک رجوع کرد

?نکته

۱- ناتوانی مالک در اداره مال خود از شرایط اجرای ماده ۳۰۶ است ولی غیبت او ضروری به نظر نمی رسد

۲- معیار شناسایی کاری که برای دفع ضرر لازم بوده رفتارانسانی متعارف است نه اعتقاد مدیر

۳- اگر کسی دین دیگری را با شرایط مقرر در ماده ۳۰۶ بپردازد میتواند به مدیون رجوع کند هر چند که ماذون در پرداخت نباشد و این حکم با ماده ۲۶۷ قابل جمع است

۴- بر خلاف ظاهر ماده ۳۰۶ حکم آن شامل امور غیر مالی نیز می شود مگر دخالت موجب صدمه حیثیتی و شرافتی به خانواده شود

⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw