✅جایگاه دفاع وکلا در متن آراى دادگاهها مشخص نیست/رویه قضایى در این خصوص نیازمند تحول است
طبق اصل ٣۵ قانون اساسى در همه دادگاهها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد. این اصل به تنهایى مى تواند جایگاه رفیع دفاع از حق را در نظام قضایى کشور و دیگر امور مردم نشان دهد. حضور وکیل موثرترین اقدام در جهت تبیین ابعاد مختلف پرونده ، دفاع از حقوق موکل و همچنین کمک به قاضى در راستاى دستیابى به حق و عدالت است. بنابراین دفاعیات وکلا ، پایه و اساس نتیجه گیرى قضات محترم رسیدگى کننده در پرونده ها را تشکیل مى دهند . در ترافع بین الطرفین ، ادله اثبات ارائه شده از سوى آنها و وکلاى ایشان ، مهمترین متمسک قاضى جهت اقناع وجدان و نهایتا رسیدن به نتیجه است.اما چیزى که بعضا در دادنامه ها ى صادره مشهود است عدم توجه به محتوى دفاع وکلاى متداعیین است. چنانچه بعد از اصدار بعضى از آراى دادگاهها مشاهده مى گردد اولاً دلایل و مستندات وکلا در متن راى ذکر نمى گردد و ثانیا نسبت به دفاعیات ارائه شده نفیا یا اثباتا اظهار نظر نمى گردد که این خود جاى تأمل دارد! . در حال حاضر رویه قضایى ما به سمتى سوق پیدا کرده است که فقط استدلال قاضى ارکان دادنامه ها را تشکیل مى دهد . در صورتى که مقدمات رسیدن به این نتیجه بعضا از خود نتیجه مهمتر هستند.به نظرم جایگاه وکلا و دفاع آنها باید عملا در نظام قضایى تعریف گردد. با ملاحظه دادنامه هاى صادره در پرونده ها که گاه چند صد صفحه دلایل و مستندات اعلامى و استعلامى پیوست آن مى باشد مشاهده مى گردد دفاعیات وکلا در متن راى جایگاهى ندارند . این شرایط در پرونده هاى حقوقى یا کیفرى یکسان است . در پرونده حقوقى وکلاى خواهان و خوانده و در پرونده هاى کیفرى وکلاى شاکى و مشتکى عنه همه در جهت اثبات یا رد مدعاى مورد نظر استدلال و استناد مى کنند که مستلزم این است خروجى رد یا قبول این استدلالها در متن دادنامه مشخص گردد . قید کلمه دفاعیات بلاوجه وکیل در راى ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ، در حالیکه جهت بلاوجه بودن آن مشخص نیست جاى سوال است! .در نظام دادرسى نتیجه پرونده از رهگذر دفاع عبور مى کند و مبناى نتیجه گیرى همین دفاعیات است . اما طرفین دعوى بعضا با مشاهده راى صادره ، هیچ رد پایى از استدلال وکیل خود نمى بینند . البته ذکر این مطلب به معناى عام بودن آن نیست و مسلما نسبیت دارد . پیشنهاد مى گردد در متن دادنامه هاى صادره قسمت مشخصى به دفاع وکلا اختصاص یابد و در آن قسمت دلیل قبول یا رد استدلال مذکور قید گردد. این امر نیکو از یک طرف باعث ترفیع جایگاه دفاع و از طرف دیگر مدلول آراى صادره محاکم را غناى بیشترى مى بخشد.
هر چند ذکر این نکته واجب است که حجم کار قضات محترم دادگاهها سنگین و در عین حال رسیدگى به این حجم از پرونده ستودنى است و نکات مذکور ، جهت اعتلاى بیشتر جایگاه عدالت در دادرسى عنوان گردید.
نویسنده : مرتضى کمره (وکیل پایه یک دادگسترى)
مورخ : ١٣٩۶/۴/۴
کانال تلگرامی موسسه حقوقی عدل آوران آرسیس:
