✅چکیده:
در جنایات کمتر از موضحه ارتکابی توسط صغیر ، مرتکب به‌منزله شخص فاقد عاقله بوده و مسئول پرداخت دیه بیت‌المال است.

?تاریخ رای نهایی: ۱۳۹۴/۰۳/۱۸
?شماره رای نهایی: ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۲۷۲

✅رای بدوی

در خصوص اتهام م.ر.فرزند الف.ع. مبنی بر ایراد صدمه بدنی شبه عمدی ناشی از بی‌احتیاطی در رانندگی یک دستگاه دوچرخه موضوع شکایت ر.ش. به ولایت از فرزندش م.ش. دادگاه بدواً با بیان این شکات که اولاً متهم متولد ۱۱ ربیع‌الاول ۱۴۱۹ قمری می‌باشد(برحسب کپی شناسنامه او) لذا در زمان وقوع حادثه دارای ۱۵ سال تمام نبوده است زیرا زمان وقوع حادثه(۹۲/۶/۲) مصادف با ۱۶ شوال ۱۴۳۴ قمری بوده لذا در این زمان طفل محسوب می‌شده است ثانیاً برابر بند ب ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی جنایتی که توسط صغیر ارتکاب یابد خطای محض محسوب می‌شود و بنابراین مسئول پرداخت دیه در این فرض ظاهراً بر عهده عاقله است و ماده ۴۶۶ قانون مجازات اسلامی هم مؤید همین امر است بنا به‌مراتب فوق و با توجه به شکایت شاکی-اظهارات ماده مصدوم خ. م. -گواهی پزشکی قانونی-اظهارات ولی متهم-نظر کارشناس تصادفات و دفاعیات خود متهم بزه موردادعای شاکی از ناحیه متهم محرز و مسلم است لکن با توجه به اینکه نامبرده طفل محسوب می‌شود و بنابراین بزه موردنظر قابلیت انتساب به او را ندارد درنتیجه طبق بند الف ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری قرار منع تعقیب متهم صادر و اعلام می‌گردد از طرف دیگر هرچند از حیث عنصر معنوی بزه موردادعا خطای محض محسوب می‌شود که عاقله عهده‌دار پرداخت دیه آن است لکن ماده ۴۶۷ قانون مجازات اسلامی اظهار داشته است((عاقله مکلف به پرداخت دیه جنایت‌های کمتر از موضحه نیست هرچند مرتکب نابالغ و مجنون باشد)) و از طرف دیگر مطابق بند ث ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی موضحه را جراحتی اعلام کرده که پوست نازک روی استخوان را کنار بزند و استخوان را آشکار کند و کمتر از آن طبق بندهای الف-ب-پ و ت از همان ماده به ترتیب حارصه-دامیه-متلاحمه و سماق محسوب می‌شود فلذا با بررسی گواهی‌های پزشکی قانونی م.ش. جراحت‌های وی کمتر از موضحه تلقی می‌شود درنتیجه عاقله تکلیفی بر پرداخت دیه آن جراحات ندارد اما به لحاظ حرمت خون مسلمان و ضرورت تدارک ضرر و زیان نامبرده دادگاه متهم را در این پرونده همانند شخصی تلقی می‌کند که عاقله ندارد که در این صورت موضوع از مصادیق ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی محسوب خواهد شد که چنانچه مرتکب دارای عاقله نباشد دیه بر عهده بیت‌المال است بر این اساس و با توجه به آنچه که آمد دادگاه مسئولیتی را متوجه عاقله نمی‌داند و طبق ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی و بر اساس مواد ۴۴۹-۷۰۹۰ و ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی بیت‌المال را به پرداخت ۱-سه‌دهم درصد دیه کامل بابت ارش تورم پل بینی و سه‌هزارم دیه کامل بابت کبودی آن محل ۲-نیم درصد دیه کامل بابت ارش تورم لب فوقانی و سه‌هزارم دیه کامل بابت کبودی آن محل ۳-یک درصد دیه کامل بابت جراحت(حارصه) لب فوقانی در حق مصدوم م.ش. مکلف می‌کند رأی صادرشده حضوری و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران خواهد بود.
?رئیس شعبه ۱۰۳ دادگاه عمومی جزایی بهارستان

✅رای دادگاه تجدید نظر

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای الف.ع. ر. نسبت به دادنامه شماره ۹۳۰۶۴۱ مورخ ۱۲/۷/۹۳ صادره از شعبه ۱۰۳ دادگاه عمومی جزائی بهارستان که به‌موجب آن فرزند تجدیدنظرخواه به اتهام ایراد صدمه بدنی شبه عمدی ناشی از بی‌احتیاطی در رانندگی یک دستگاه دوچرخه ،به پرداخت دیه منعکسه در دادنامه به‌وسیله بیت‌المال محکوم گردیده است .با توجه به مجموع محتویات پرونده نظر به اینکه در این مرحله از دادرسی از ناحیه تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض موجه و مدللی که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته را فراهم نماید ارائه و عنوان نگردیده است و بر مبانی استدلال و استنباط دادگاه نخستین در رسیدگی به موضوع و صدور حکم و رعایت موازین قانونی و تشریفات دادرسی خدشه و خللی مترتب نیست و دادنامه و تجدیدنظر خواسته مطابق دلایل موجود در پرونده وفق مقررات قانونی صادر گردیده است و ایراد تجدیدنظرخواه در حدی نیست که موجب حصول علم به وجود اشتباه در حکم مزبور گردد لذا اعتراض تجدیدنظرخواه قابل انطباق با جهات مقرر در ماده ۲۴۰ قانون آئین دادرسی در امور کیفری نمی‌باشد درنتیجه دادگاه به استناد به بند الف ماده ۲۵۷قانون مذکور ضمن رد تجدیدنظرخواهی به‌عمل‌آمده حکم تجدیدنظر خواسته را تائید و استوار می‌نماید . این رأی قطعی است.
?رئیس شعبه۴۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران – مستشار دادگاه /پژوهشگاه قوه قضاییه

⚖️ گروه تلگرامی موسسه حقوقی و داوری عدل آوران آرسیس
? @arsislaw